TURİZM YATIRIMLARINDA KAMU ARAZİLERİNİN TAHSİSİNE İLİŞKİN SON DÜZENLEME
Turizm sektörü ekonomilerin ve kültürlerin küreselleşmesinde hiç şüphesiz en büyük paya sahiptir. Turizm yatırımlarının artması veya daha önce yapılan yatırımların restore edilmesi dünya küreselleşmesine daha hızlı katkı yapacaktır. Bu katkıda en büyük sorumluluk sahibi devlet yetkilileridir. Ülkemiz, turizm yatırımlarına çok büyük önem vermekte ve bunun için gerekli düzenlemeler yaparak turizm yatırımcısının önünü açmaktadır. En son yapılan düzenleme ile; kesin tahsis, kesin izin, irtifa hakkı, kullanma izini veya kiralama yoluyla yapılan turizm yatırımlarında, turizm yatırımcısına süre uzatımı ve satın almahakkı tanınarak turizm sektörünün önü açılmıştır.
05.12.2017 Tarih ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7061 Sayılı Bazı Vergi Kanunları İle Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Torba Yasa) içerisinde yer alan bu düzenleme turizm çevresinde geniş yankı uyandırmış ve memnuniyet ile karşılanmıştır. Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) başkanı Oya Narin, yaptığı yazılı açıklamada “TTYD sektörümüzde, bölgesel siyasi dinamiklere bağlı daralmanın başladığı dönemden itibaren, gerekli tedbir ve politikalara yönelik zamanlı ve kapsamlı çalışmalar gerçekleştirmiştir. Gerek dönemsel sıkıntıya yönelik gerekse sektörün yapısal sorunları ile ilgili kısa, orta ve uzun dönemli politika önerilerimiz, başta Turizm Bakanlığımız olmak üzere tüm ilgili kamu kurumlarımızla gerçekleştirilen istişareler ile gözden geçirilmiştir.
Ele alınan tedbir ve politika önerileri arasında yer alan en önemli konulardan biri turizm faaliyetlerine tahsis edilen hazine arazilerin kullanım haklarının uzatılması hususudur. Derneğimiz, tahsis sürelerinin uzatılması hususunu, uluslararası rekabette etkili bir rol oynayacağı, yeni ve nitelikli yatırımların önünü açacağı ve Turizm sektöründe arzu edilen dönüşüme kaktı sağlayacağı anlayışıyla Turizm Bakanlığımız başta olmak üzere, Maliye Bakanlığımız ve Milli Emlak Genel Müdürlüğü ile gerçekleştirilen verimli ve odaklı toplantılar neticesi tüm boyutları ile ele alınmıştır.
Bir süre önce, Başbakanımız Sayın Binali Yıldırım’ın açıklamalarından memnuniyetle öğrendiğimiz tahsis sürelerine ilişkin açılım, kamuoyuna açıklanan son Meclise sevk edilen Torba Kanun Tasarısında karşılığını bulmuştur. Sektörün yatırımcılarını temsil eden TTYD olarak, kamu kurumlarıyla işbirliği içinde gerçekleştirdiğimiz çalışmaların İlgili Kanun Tasarısında yer almış olmasından büyük bir memnuniyet duyduk. Sektörümüzün gelişimine olağanüstü destek sağlayacak bu olumlu adımdan dolayı, Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği adına Hükümetimizi kutluyor ve teşekkürlerimizi sunuyoruz.” diyerek düzenleme ile turizm yatırımcılarının memnuniyetini dile getirmiştir.
04.05.2018 tarih ve 30411 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kamu Taşınmazları Üzerindeki Turizm Yatırımlarının Sürelerinin Uzatılması İle Satışına İlişkin Yönetmeliğe göre; kesin izin, kesin tahsis, kullanma izni ve üst hakkı dahil irtifak hakkı süreleri kırkdokuz yıla, kiralama süreleri yirmidokuz yıla ya da irtifak hakkına dönüştürülmek suretiyle kırkdokuz yıla kadar uzatılabilmektedir. Uzatılabilecek süre kullanma izni süresinin kalan kısmına kırkdokuz yıl ve/veya yirmidokuz yıla olan farkı kadardır. Anılan yönetmeliğin 13. Maddesinde belirtildiği gibi, idarece uygun görülen taşınmazlar turizm yatırımı amaçlı kullanılmaya devam edilmesi kaydıyla turizm yatırımcılarına ve işletmecilerine satılabilir.
Turizm yatırımcıları, süre uzatımından veya sözleşme değişikliğinden faydalanmak için ve ayrıca satın alma başvurusunda bulunmak için 05.12.2018 tarihine kadar daha önce sözleşme imzaladığı bakanlığa başvurması gerekmektedir. Satın alma işlemleri için Maliye Bakanlığına başvuruda bulunması gerekmektedir. Yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren ilgili idarece 3 ay içersinde sonuca bağlanacaktır.
Turizm yatırımcılarının süre uzatımı ve satın alma işlemlerinden faydalanabilmeleri için daha önce ilgili bakanlık ile yapmış olduğu sözleşmenin idare nezdinde halen geçerliliğini koruması ve iptal edilmemiş olması gerekmektedir. Ayrıca adına kamu taşınmazı tahsis edilen turizm yatırımcıları ve işletmecilerinin kesin tahsis, kesin izin, irtifak hakkı veya kullanma izini yada kiralama işlemlerinden dolayı ilgili idareler aleyhine açılan ve halen devam eden davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek kayıtsız ve şartsız olarak feragat edilmesi ve bunlara ilişkin olarak ödenmesi gereken borcun bulunmaması gerekmektedir.
Kamu Taşınmazları Üzerindeki Turizm Yatırımlarının Sürelerinin Uzatılması İle Satışına İlişkin Yönetmelik’de, yararlanma bedelinin; tesisin ilgili idare tarafından uygun görülen veya turizm belgesine esas son tür, sınıf ve kapasite üzerinden cari yıl için belirlenen toplam yatırım maliyet bedelinin turizm tesisleri için peşin ödeme halinde binde dördü, taksitle ödeme halinde ise binde beşi, termal ve kış turizmi amaçlı turizm tesisleri için ise bu oranın yarısı ile uzatılan sürenin çarpımı ile hesaplanacağına yer verilmektedir.
Yararlanma bedelinin ödeme şekli ve süresi, sözleşme süresinin uzatılması, tesislerin yenilenmesi durumu ve satın alma durumuna göre farklılık göstermektedir. Turizm yatırımcısı eğer daha önce imzalamış olduğu sözleşmeyi uzatmak ister ise yararlanma bedelini peşin veya taksitle ödeyebilir. Taksit ile ödemenin talep edilmesi halinde yararlanma bedeli biri peşin olmak üzere dört eşit taksitle ve birer yıllık dilimler halinde, taksitlere kanuni faiz uygulanarak öder.
Tesislerin yenilenmesi halinde yararlanma bedelinin ödemesi; turizm yatırımcısı tarafından yeni sözleşme tarihinden itibaren en fazla dört yıl içersinde turizm tesisinin tamamının yıkılarak yeniden inşa edilmesinin taahhüt edilmesi ve aynı süre içersinde Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm işletme belgesi alınması halinde, peşin ödemede yararlanma bedelinin yüzde yirmi beşi, taksitli ödemelerde ise son taksiti turizm işletme belgesi alınmasını müteakip yatırımcının sözleşmesinden doğan mevcut veya ileride doğacak borçlarına mahsup edilir.
Turizm yatırımcısı eğer daha önce sözleşme imzaladığı ve kullanım hakkını aldığı yeri satın almak ister ise, turizm amaçlı kullanmak koşuluyla satın alabilir. Satın alma aşamasında satış bedeli, taşınmazın zeminin rayiç değeri ile üzerindeki yapı, bina ve tesislerin Hazineye geçmesi gereken kısmının enkaz bedeli üzerinden tespit edilir. Ancak, yatırımcı tarafından satış işleminin gerçekleştiği tarihten itibaren beş yıl içerisinde tesisin tamamının yıkılıp yeniden inşa edilmesinin taahhüt edilmesi halinde satış bedeline yüzde yirmi beş oranında indirim uygulanır. Süresi içersinde tesisin yenilenmemesi halinde ise satış bedeline yapılan indirim satış tarihinden itibaren hesaplanacak gecikme faiziyle birlikte tahsil edilir.
Satın almada satış bedeli yukarıda ifade edildiği gibi belirlendikten sonra ödemesi, peşin veya en az yüzde otuzu peşin, kalanı beş yılda, on taksitle ve kanuni faizi ile birlikte taksitle de ödenebilir. Satışı gerçekleştirilen taşınmazların tapu kütüğüne taşınmazın turizm amacı dışında kullanılamayacağına ilişkin belirtme konulur.
Tavsiyelerimiz;
- Turizm yatırımı tahsisli kamu arazisi üzerinde olan firmaların ilk tahsis sözleşmesinde yer alan şartlardan daha fazla yaptıkları inşaatlar, imar barışından yararlanılması şartıyla sözleşme kapsamına alınıp, sözleşmeyi ihlal eden unsurlar kapsamından çıkartılacaktır. İşletmeler tahsisli arazilerinde bu tür izinsiz yapılmış inşaatlar mevcut ise imar barışından faydalanmaları yerinde olacaktır.
- Turizm yatırımı tahsisli kamu arazisi üzerinde olan firmaların torba yasanın öngördüğü kiradan tahsise geçme, tahsis/kira süresini uzatma, satın alma, peşin/taksitli ödeme ve torba yasa ve yönetmeliğin diğer seçenekleri için rasyonel karar verebilmek adına kurumsal finansman konusunda profesyonel hizmet alıp bu konuyu hassas hesaplama ve objektif tahminlere dayalı rapora bağlatmaları faydalı olacaktır.
ORİON BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.
